آجر نما یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد و متنوع است که در ساخت و سازها، به ویژه در نمای خارجی و داخلی ساختمان‌ها، استفاده می‌شود. این نوع آجر نه تنها به دلیل زیبایی ظاهری بلکه به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی منحصر به فرد، مورد توجه معماران و سازندگان قرار گرفته است. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌های بیست نوع آجرنما و کاربردهای هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.
چیستی و تاریخچه آجر نما
آجر نما یک نوع مصالح ساختمانی است که برای پوشش دیوارهای خارجی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. این نوع آجر، به شکل مستطیلی یا مربعی است و معمولاً از خشت یا بلوک سفت تهیه می‌شود. آجر نما باعث بهبود ظاهر و ایزولاسیون حرارتی ساختمان می‌شود و در انواع مختلف طراحی موجود است. استفاده از آجر به عنوان یک مصالح ساختمانی به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. آجر به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی، در تمدن‌های باستانی از جمله بین‌النهرین، مصر و ایران استفاده شده است. در طول تاریخ، تکنولوژی تولید آجر و روش‌های استفاده از آن بهبود یافته و به تدریج آجر نما به عنوان یک گزینه محبوب برای زیباسازی و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها مطرح شد.
آشنایی با انواع آجر نما
در این بخش با 20 نوع آجر نما مرسوم که برای پوشش دیوارهای ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، آشنا می‌شوید:
آجر نما رسی
ویژگی‌ها: آجر رسی از خاک رس و آب ساخته می‌شود و دارای ویژگی‌های خاصی است. این نوع آجر به دلیل مقاومت فشاری بالا، عایق حرارتی مناسب، و عایقی در برابر رطوبت و باران بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. تنوع رنگی آن شامل رنگ‌های زرد، ابلق، پوست پیازی (گلبهی) و قرمز است که به ساختمان‌ها جلوه و زیبایی خاصی می‌بخشد.
کاربردها: آجر رسی به طور گسترده در ساختمان‌های سنتی و پروژه‌های مدرن استفاده می‌شود. این آجر برای نمای ساختمان‌ها، کف‌سازی در فضاهای سنتی مانند سراها و سفره‌خانه‌ها، و همچنین در محوطه‌سازی باغ‌ها و ویلاها بسیار محبوب است. از این آجرها برای دور ستون‌ها، دور پنجره‌ها و نبشی‌کاری نیز استفاده می‌شود.
آجر نما نسوز
ویژگی‌ها: آجر نسوز از موادی مانند سیلیس، آلومینا و کائولن ساخته می‌شود که توانایی تحمل دماهای بسیار بالا را دارد. این آجرها مقاومت بالایی در برابر شوک حرارتی، مواد شیمیایی و سایش دارند. همچنین، آجرهای نسوز به دلیل خواص مکانیکی و حرارتی ویژه، از پایداری و طول عمر بالایی برخوردار هستند.
کاربردها: آجر نسوز به طور گسترده در صنایع مختلف از جمله فولاد، شیشه، سیمان، و سرامیک استفاده می‌شود. همچنین، این نوع آجر برای ساخت کوره‌ها، شومینه‌ها و تنورهای پخت نان و پیتزا به کار می‌رود. در نمای ساختمان‌ها نیز، آجر نسوز به دلیل مقاومت در برابر تغییرات دمایی و شرایط جوی، کاربرد فراوانی دارد.
آجر نما شیل
ویژگی‌ها: آجر شیل از خاک شیل تهیه می‌شود که به دلیل داشتن سیلیس و آلومینا، مقاومت و سختی بالایی دارد. این نوع آجر به رنگ‌های طبیعی مانند قرمز، قهوه‌ای، و سیاه تولید می‌شود و دارای سطحی صاف و یکنواخت است. آجرهای شیل مقاومت بالایی در برابر رطوبت، یخ‌زدگی و مواد شیمیایی دارند.
کاربردها: در ساختمان‌های مسکونی و تجاری، کف‌سازی در محوطه‌ها و پیاده‌روها و دیوارچینی به کار می‌رود. به دلیل مقاومت بالا و زیبایی ظاهری، این نوع آجر در پروژه‌های ساختمانی لوکس و همچنین در بازسازی ساختمان‌های قدیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از آجر شیل باعث افزایش عمر مفید سازه و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود.
آجر نما لعابی
ویژگی‌ها: آجر لعابی از لایه‌ای شیشه‌ای و صیقلی بر روی آجر ساخته شده است که باعث افزایش مقاومت آن در برابر آب و مواد شیمیایی می‌شود. این آجرها به دلیل تنوع رنگ و طرح‌های مختلف، امکان ایجاد جلوه‌های زیبا و منحصر به فرد را در ساختمان‌ها فراهم می‌کنند. از ویژگی‌های دیگر آجر لعابی می‌توان به مقاومت بالا در برابر تنش‌های محیطی و فرسایش، مقاومت در برابر آتش، و دوام بالا اشاره کرد.
کاربردها: آجر لعابی به طور گسترده در نمای ساختمان‌ها، کف‌سازی، قرنیز دیوارها، اطراف استخرها و باغچه‌ها، و حتی در دکوراسیون داخلی استفاده می‌شود. به دلیل زیبایی ظاهری و دوام بالا، این نوع آجر در ساخت مساجد، گنبدها، گلدسته‌ها و سردرها نیز به کار می‌رود.
آجر بتنی
ویژگی‌ها: آجر بتنی از مخلوط سیمان، ماسه و آب تولید می‌شود و به دلیل فرآیند ساخت، دارای استحکام و دوام بسیار بالایی است. این نوع آجرها در برابر فشار و وزن‌های سنگین مقاوم بوده و تحمل بالایی در برابر تغییرات آب و هوایی دارند. آجر بتنی به دلیل قابلیت شکل‌پذیری بالا و امکان تولید در اندازه‌ها و طرح‌های مختلف، گزینه مناسبی برای پروژه‌های متنوع است.
کاربردها: آجرهای بتنی بیشتر در ساخت و سازهای بزرگ مانند دیوارهای حائل، نمای بیرونی ساختمان‌ها، پیاده‌روها، و کف‌سازی‌های محوطه‌های باز استفاده می‌شوند. به دلیل استحکام بالا، این آجرها برای ساخت بناهای صنعتی و تجاری نیز بسیار مناسب هستند.
آجر نما قزاقی
ویژگی‌ها: آجر قزاقی یا سنتی از خاک رس ساخته می‌شود و به روش سنتی پخته می‌شود. این آجرها دارای ظاهری زیبا و قدیمی هستند که جلوه‌ای اصیل و سنتی به ساختمان می‌بخشند. آجر قزاقی به دلیل نحوه پخت و مواد اولیه طبیعی، دارای رنگ‌های متنوع و خاصی است که به طور طبیعی در فرآیند پخت ایجاد می‌شوند.
کاربردها: آجر قزاقی به دلیل ظاهر زیبا و قدیمی، بیشتر در نماهای بیرونی ساختمان‌ها، بازسازی بناهای تاریخی، و ساخت منازل سنتی استفاده می‌شود. این نوع آجرها همچنین در طراحی داخلی به عنوان دیوارپوش یا پوشش تزئینی در اتاق‌های مختلف نیز به کار می‌روند.
آجر نما دکوراتیو (آنتیک)
ویژگی‌ها: آجرهای دکوراتیو یا آنتیک می‌توانند از مواد مختلفی مانند سفال، بتن یا حتی سنگ‌های طبیعی ساخته شوند و به صورت دستی یا ماشینی پرداخت و تولید می‌شوند.
کاربردها: آجرهای دکوراتیو بیشتر در طراحی داخلی به کار می‌روند و به دلیل ظاهر زیبا و خاص، در فضاهای مسکونی و تجاری برای ایجاد جلوه‌های بصری خاص و منحصر به فرد استفاده می‌شوند. از این آجرها می‌توان برای دیوارپوش‌ها، شومینه‌ها، و حتی پوشش ستون‌ها و سطوح مختلف در دکوراسیون داخلی بهره برد.
آجر نما حصیری
ویژگی‌ها: آجر نما حصیری دارای بافتی شبیه به حصیر است که زیبایی و جذابیت خاصی به نمای ساختمان می‌بخشد. این نوع آجر از خاک رس و افزودنی‌های دیگر مانند رنگ و آهک ساخته می‌شود و به دلیل ساختار خاص خود، در برابر شرایط جوی مختلف، نور خورشید، سرما و گرما، یخ‌زدگی، برف و باران مقاومت بالایی دارد.
کاربردها: آجر نما حصیری بیشتر در نمای بیرونی ساختمان‌ها و همچنین در طراحی نماهای داخلی اماکن تجاری و مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع آجر به دلیل ویژگی‌های ظاهری و مقاومت بالا، در طراحی نماهای داخلی و خارجی به کار می‌رود و جلوه‌ای خاص و متفاوت به ساختمان‌ها می‌بخشد .
آجر نما سفالی
ویژگی‌ها: آجر نما سفالی از خاک رس ساخته می‌شود و به دلیل فرآیند پخت، دارای استحکام و دوام بالایی است. این آجرها به طور طبیعی رنگ‌های قرمز، زرد و قهوه‌ای دارند و در برابر تغییرات دما و شرایط جوی مختلف مقاومت خوبی دارند. همچنین، آجرهای سفالی دارای خاصیت عایق حرارتی هستند و به بهبود مصرف انرژی در ساختمان‌ها کمک می‌کنند.
کاربردها: آجرهای سفالی به دلیل زیبایی و دوام بالا، بیشتر در نمای خارجی ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. این نوع آجر برای نماهای داخلی نیز مناسب است و می‌تواند در دکوراسیون داخلی، مانند پوشش دیوارها و شومینه‌ها، به کار رود. همچنین، آجر سفالی به دلیل خاصیت عایق حرارتی، در مناطق با دمای بالا یا پایین بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آجر نما ماشینی
ویژگی‌ها: آجر نما ماشینی با استفاده از ماشین‌آلات و فناوری‌های پیشرفته تولید می‌شود. این آجرها دارای دقت ابعادی بالا، سطح صاف و یکنواخت و مقاومت بالا در برابر فشار و شرایط جوی مختلف هستند. فرآیند تولید ماشینی باعث می‌شود که این آجرها در برابر رطوبت، حرارت و آتش مقاوم باشند.
کاربردها: آجرهای ماشینی به دلیل دقت ابعادی و سطح صاف، در ساخت و سازهای مدرن و صنعتی به کار می‌روند. این نوع آجرها برای نمای خارجی و داخلی ساختمان‌ها، دیوارهای حائل، کف‌سازی و سایر کاربردهای ساختمانی مناسب هستند. آجر نما ماشینی به دلیل دوام و مقاومت بالا، انتخابی مناسب برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده است.
آجر نما پلاکی
ویژگی‌ها: آجر نما پلاکی به دلیل تنوع در رنگ‌ها و ابعاد، یکی از محبوب‌ترین مصالح در صنعت ساختمان‌سازی است. این آجرها از خاک رس و مواد افزودنی خاصی تولید می‌شوند که باعث مقاومت بالا در برابر حرارت، آتش، و شرایط جوی می‌شود. همچنین، رنگ طبیعی آجر پلاکی از سطح تا عمق یکسان است، که باعث ماندگاری طولانی مدت رنگ و عدم تغییر آن بر اثر نور خورشید یا سایش می‌شود.
کاربردها: آجر نما پلاکی برای نمای ساختمان‌ها، مرمت و بازسازی بناهای تاریخی و قدیمی، و ساخت مساجد استفاده می‌شود. این آجرها به دلیل ظاهر زیبا و مقاومتی که دارند، می‌توانند به طراحی داخلی و خارجی ساختمان جذابیت و هارمونی ببخشند.
آجر نما سنگ‌نما
ویژگی‌ها: آجر نما سنگ‌نما از سنگ‌های طبیعی تهیه می‌شود و به همین دلیل دارای ظاهری طبیعی و زیبا است. این آجرها مقاومت بالایی در برابر ضربه و فشار دارند و می‌توانند در شرایط آب و هوایی مختلف به خوبی عمل کنند.
کاربردها: آجرهای سنگ‌نما بیشتر در نمای ساختمان‌های لوکس و پروژه‌های معماری خاص استفاده می‌شوند. این آجرها به دلیل ظاهر طبیعی و مقاومت بالا، گزینه‌ای مناسب برای محیط‌های خارجی هستند که نیاز به ماندگاری و استحکام دارند.
آجرنما پرسی
ویژگی‌ها: آجر نما پرسی با استفاده از روش‌های فشاری تولید می‌شود که باعث تراکم بالا و کاهش نفوذ آب به داخل آجر می‌شود. این آجرها مقاومت بالایی در برابر شرایط جوی نامساعد و ضربه دارند.
کاربردها: آجرهای پرسی به دلیل ویژگی‌های مکانیکی عالی خود، در نماهای خارجی و داخلی ساختمان‌ها، به‌ویژه در مناطقی با شرایط آب و هوایی سخت، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این آجرها همچنین به دلیل فرآیند تولید خاص خود، ظاهری یکدست و زیبا دارند که به طراحی‌های مدرن و کلاسیک می‌افزاید.
آجر نما هلندی
ویژگی‌ها: آجر نما هلندی یک نوع آجر نما است که به صورت مستطیلی و با زوایای مختلف قرارگیری دارد، به طوری که بین هر دو تایل آجر، فضای کوچکی باقی می‌ماند.
کارربردها: این نوع آجر نما به دلیل زیبایی و تنوع در طراحی، برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از آجر نما هلندی، می‌توان تاثیرات زیبایی و ارزش افزوده ظاهری به ساختمان داد.
آجر نما ماشینی
ویژگی‌ها: آجر نما ماشینی، یک نوع آجر نما با طراحی سطح ماشینی است که به وسیله ماشین‌های خاص تولید می‌شود. این نوع آجر نما به دلیل یکنواختی در ظاهر و عدم نیاز به انسان در فرایند تولید، در پروژه‌هایی که نیاز به تنوع کم در طرح دارند، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد
کاربردها: از جمله کاربردهای آن می‌توان به ساختمان‌های اداری، واحدهای مسکونی و سوله‌های صنعتی اشاره کرد.
آجر نما سه سانتی
ویژگی‌ها: آجر نما سه سانتیمتری، نوعی آجر نما با ضخامت ۳ سانتیمتر است که معمولا از موادی مانند بتن سبک یا مصالح کامپوزیت تشکیل شده است که هم زیبایی ظاهری دارند و هم قابلیت مقاومت در برابر عوامل محیطی را دارا هستند.
کاربردها: این نوع آجر نما به دلیل نسبتا ضخامت کمتر خود، مناسب برای ساختمان‌هایی است که نیاز به وزن کمتر و مقاومت مناسب در برابر عوامل جوی دارند. آجر نما سه سانتی در پروژه‌های مختلفی مانند خانه‌های مسکونی، مجتمع‌های تجاری و ساختمان‌های عمومی به کار می‌رود.
آجر نما چوبی
ویژگی‌ها: آجر نما چوبی یک نوع آجر نما است که طرح و ظاهر آن به شکل چوب تقلید شده است. این نوع آجر نما اغلب از مواد مرغوبی مانند بتن یا پلیمر تشکیل شده و با تکنیک‌های خاصی مانند چاپ یا رنگ‌آمیزی به شکل چوب درآمده است. ویژگی اصلی آجر نما چوبی ظاهر طبیعی و زیبای آن است که به ساختمان‌ها حس گرما و صمیمت می‌دهد.
کاربردها: این نوع آجر نما مناسب برای استفاده در واحدهای مسکونی، رستوران‌ها، هتل‌ها و برخی ادارات است که به دنبال ظاهری دلنشین و دوست‌داشتنی هستند.
آجر نما رستیک
ویژگی‌ها: آجر نما رستیک یک نوع آجر نما با ظاهری کهنه و طبیعی است که به طراحی بافت سنتی می‌پردازد. این آجر نما معمولا با استفاده از آجرهای با سطح خشن و با نوارهای عمیق تولید می‌شود که به آن ظاهری روستیک و سنتی می‌بخشد. ویژگی‌های اصلی آجر نما رستیک شامل مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی سخت، طول عمر طولانی و استحکام بالا است.
کاربردها: این نوع آجر نما به دلیل استحکام و زیبایی ظاهری‌اش برای ساختمان‌های مسکونی، فضاهای خارجی هتل‌ها و ویلاهای شهری بسیار مناسب است.
آجر نما رومی
ویژگی‌ها: آجر نما رومی یکی از پرکاربردترین نوع آجر نماها است که طراحی و الگوی آن به زمان و اسلوب معماری روم باستان بازمی‌گردد. این نوع آجر نما معمولا دارای سطوح صاف و طرح‌های هندسی است که به ساختمان ظاهری زیبا و کلاسیک می‌بخشد. ویژگی اصلی آجر نما رومی شامل زیبایی استثنایی، مقاومت در برابر فشار و حرارت، و طول عمر بالا است.
کاربردها: آجر نمای رومی به عنوان یک انتخاب معمول برای بنای ساختمان‌های تاریخی، ویلای لوکس و ساختمان‌های شهری که به دنبال یک ظاهر کلاسیک هستند، شناخته می‌شود.
آجر نما انگلیسی
ویژگی‌ها: آجر نما انگلیسی یک نوع آجر نما با ظاهر خاصی است که بیشتر در معماری انگلیسی و سبک‌های معماری مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع آجر نما معمولا دارای سطوح صاف و الگوهای هندسی ساده‌تری نسبت به آجر نما رومی است. ویژگی‌های اصلی آجر نما انگلیسی شامل زیبایی ظاهری، مقاومت در برابر عوامل جوی، و انعطاف پذیری در طراحی است.
کاربردها: آجر نمای انگلیسی برای ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری است که به دنبال یک ظاهر ساده و شیک هستند، مناسب است.
سخن آخر
در این مقاله به ارائه توضیحاتی درباره انواع آجر نما برای پوشش دیوارهای خارجی پرداختیم. این مقاله به خوانندگان کمک می‌کند تا با ویژگی‌ها و کاربردهای انواع آجر نما آشنا شوند و بتوانند انتخاب مناسبی برای ساختمان‌های خود داشته باشند.