---

کاربرد بلوک هبلکس

دیوارهای ساخته شده از بلوک‌های AAC می‌تواند به عنوان دیوارهای تیغه و دیوارهای پیرامونی مورد استفاده قرار گیرد. دیوارهای پیرامونی تحت اثر بار باد و زلزله قرار داشته و باید برای اثر بارهای ضربه پاسخگو باشند در حالی که دیوارهای تیغه، از اثر زلزله تاثیر تحمل می‌کند و باید برای بار ضربه كوچکتری پاسخگو باشند. بر همین اساس، ضوابط مربوط به طراحی و اجرای این دیوارها متفاوت می‌باشد. كه در این دستورالعمل به آن اشاره شده است.

مصالح مورد استفاده در بلوك  AAC

بلوک AAC ساخته شده از سیلیس، سیمان، گچ ، آهک، پودر آلومینیوم و آب می‌باشند كه حاصل تركیب این مصالح وجود میلیونها سلول ریز هوا است که این ویژگی سبب پایین آمدن وزن، عایق صوت و حرارت این مصالح می‌شود.

ماده چسباننده و الزامات آن

ملات اصلاح شده پلیمري مخلوطی از یک چسباننده (آلی یا غیرآلی)، پلیمر، پركننده و با مخلوط شدن با آب واکنش فیزیکی و شیمیایی میدهد و به چسباننده‌ای قی تبدیل میشود. در برخی متون، ملات نقش بیشتري از چسباننده در واحد بنایی دارد. این امر به ویژه در دو دهه اخیر با ورود افزودنیهاي شیمیایی مختلف به ملات به سرعت افزایش داشته است. در انتخاب ملات نباید به طبیعت کار و واحد موجود توجه کرد زیرا عواقب سنگی دارد و میبایست تمامی جنبه های مربوط به طراحی و فیزیکی بنا در نظر گرفته شود.

در خصوص انتخاب ملاتهای AAC میبایت به جنبه تقویت شده و نشده بودن سازه بنا توجه کرد. استفاده از ملات با مقاومت های قشاری بر خلاف آنچه در طراحی آمده شده است مجاز نیست.

مواد و مصالح مورد استفاده در ساخت ملات اصلاح شده پلیمري شامل مواد سیمانی و سنگدانه باید مطابق با استاندارد ملی ایران میباشد.

آب مورد استفاده باید مانند آبی که در فراوری بتن میباشد، تمیز و فاقد هرگونه روغن، اسید، قلیایی، نمک، مواد آلی و موادي باشد كه سبب آسیب رساندن به ملات یا فلز به كار رفته در ساخت و ساز شود.

استفاده از مواد افزودنی در ملات مجاز نیست مگراینکه در طرح اختالط در طرح لحاظ شده باشد. میزان كلر محلول ماده افزودنی نباید از 009/0 % كل محتواي كلر ملات بیشتر باشد. ماده افزودنی نباید سبب آسیب به ملات، فلز استفاده شده در واحدهاي بنایی شود. در بیشینه مقدار توصیه شده استفاده از پلیمر در تهیه ملات، میزان كلر محلول پلیمر نباید از 009/0 % كل محتواي كلر مالت بیشتر باشد. پلیمر مورد استفاده نباید سبب آسیب به ملات، فلز استفاده شده و واحدهاي بنایی شود.

نباید میزان کلر کلسیم در ملات به عنوان تسریع کننده از 1%بیشتر شود زیرا اثراتی زیانباری بر روی فلزات میگذارد.

براي ملاتهاي طراحی شده، مقاومت فشاري باید توسط تولیدكننده اعلام شود. تولیدكننده ممکن است رده مقاومت فشاري را مطابق جدول اعلام كند كه در آن مقاومت فشاري با علامت "M"و حداقل رده مربوط نیز به دنبال آن برحسب نیوتن بر میلیمترمربع مشخص شده باشد. چنانچه میزان آهک هوایی(محاسبه شده براساس هیدروكسید كلسیم)، موجود در ملات برابر یا بیشتر از 50 درصد مقدار كل جرم چسباننده باشد، باید توسط تولید کننده اعلام شود.

جزئيات اجرایی بلوک هبلکس

اتصالات دیوار متشکل از بلوک هاي AAC باید به نحوي انجام گیرد كه عملکرد مورد نظر دیوار در پدیده هایی همچون خیز تیرهاي زیر دیوار و سقف، دریفت طبقات، عوامل وارد آورنده نیروي خارج از صفحه از جمله باد، ضربه حین بهره برداري و زلزله تامین شود. به واسطه مقاومت كششی به نسبت پایین تمام بلوک هاي مصالح بنایی از جمله بلوک AAC ضروري است جزییات اجرایی اتصالات با دقت بالا اجرا گردد. باید توجه شود كه به علت اتصال بلوک AAC با چسب به یکدیگر و مقاومت و چسبندگی بالاي این چسب به بلوک در مقایسه با اتصال ملات ماسه سیمان به سایر انواع بلوک هاي مصالح بنایی در دیوارهاي AAC در صورت عدم رعایت جزییات ارائه شده امکان شکست كششی در بلوک وجود دارد( در سایر انواع دیوار بلوكی به علت مقاومت كم ملات این شکست عموما در ملات متصل كننده اتفاق می افتد) .

اتصال ديوار به ستون بتن آرمه و فولادي

طراحی سازه با در نظر گرفتن عدم مشاركت دیوارهاي جداكننده و پیرامونی در سختی سازه انجام می شود. بر این اساس اتصال لبه قائم دیوارها به ستونها و دیوارهاي برشی ساختمان یا هر المان باربر قائم دیگري در سازه باید به گونه اي باشد كه ممانعتی در برابر این جابجایی نسبی ایجاد نکند. اتصال دیوار AAC به ستون ها و سایر المانهاي (تیرها و وال‌پست و...) باید طبق موارد که در طراحی آورده شده باشد.

اتصال كشويي با استفاده از نبشي

یکی از روشهاي مناسب براي اتصال دیوار به ستونها به صورت استفاده از اتصال كشویی در محل تماس با استفاده از نبشی منقطع می باشد. در مورد این اتصال نکات زیر با توجه شود.

-قطعات نبشی می تواند از ورق فوالدي گالوانیزه خم خورده باشد (سرد نور)

-هیچگونه اتصالی اعم از پی و میخ بین بال نبشی و دیوار AAC نباید اجرا شود.

-فاصله بین دیوار تا ستون باید با مواد انعطاف پذیر از قبیل فوم پلی یورتان یا پلی استایرن پر شود

-در مواردي كه ستون فولادي باشد بال نبشی به ستون جوش می شود.

اتصال با بست هاي ارتجاعي

از جمله اتصالاتی كه در موارد مشابه قابل توصیه است استفاده از اتصالات لغزشی براي مهار خارج از صفحه و در عین حال تامین آزادي حركت در درون صفحه می باشد. در این حالت استفاده از نبشی هاي سرد نورد شده فوالدي در طرفین دیوار كه به نحو مناسب به ستون بتن آرمه یا ستون فوالدي اتصال داده می شود توصیه می شود.

در خصوص اتصال فوق نکات زیر الزم به یاد آوري است

-در دیوارهاي داخلی به ازاي هر سه رج بلوک باید از یک بست ارتجاعی استفاده نمود

-در دیوارهاي خارجی به ازاي هر دو رج بلوک باید از یک بست ارتجاعی استفاده نمود

-استفاده از بست داراي خم خوردگی(ارتجاعی یا رادیکالی) جهت تامین امکان جابجایی محدود دیوار در راستاي افقی ضروري بوده و اتصالات با قطعات به فرم نبشی متداول نمی تواند از تركهاي ناشی از خمش و یا سایر تغییر شکل ها جلوگیري میکند.

اتصال ديوار به ديوار

در محل اتصال دیوارهاي غیر سازه اي اگر چه در ادبیات فنی همواره توصیه می شود چفت و بست كافی در قطعات واحد بنایی دیوارهاي متعامد ایجاد گردد اما در اتصال دیوارهاي AAC توصیه آن است كه به دلیل امکان بروز تنش هاي كششی در درون صفحه دیوارهاي متعامد، از بست هاي فلزي مشابه آنچه در مورد اتصال به ستون به كار برده شد استفاده شود.

اتصال ديوار به زير سقف

اتصال دیوار به زیر سقف می تواند به صورت اتصال لغزشی یا اساساً بدون اتصال مستقیم دیوار به سقف و با استفاده از مهار خارج از صفحه دیوار با نبشی اجرا شود. انتخاب نوع اتصال بستگی به وضعیت پانلی دارد كه بین المانهاي قائم شامل ستون ، دیوار و یا وال‌پست مهار شده است . چنانچه بر اساس نوع سقف امکان پیش بینی اتصالات مناسب لغزشی بالاي دیوار نباشد در صورت ایجاد وال پست در فواصل مناسب كه مطابق تحلیل دیوار حاصل می گردد، میتوان اتصال با عملکرد مکانیکی بین سقف و لبه فوقانی دیوار فراهم ننمود. در این حالت حداقل فاصله بالاي دیوار تا زیر سقف باید از خیز ماكزیمم سقف در امتداد دیوار بیشتر در نظر گرفته شود. اتصال دیوار به سقف در بالا به طرق زیر امکانپذیر میباشد:

اتصال کشویی با استفاده از نبشی

لبه بالای دیوار را می توان با استفاده از دو نبشی كه به طریق مناسب به سقف سازه متصل می شود مهار نمود . نبشی ها نباید به بلوک هاي AAC پی یا میخ شوند. با این اتصال امکان حركت آزادانه دیوار در درون صفحه وجود دارد و در اثر انقباض، دریفت طبقه و سایر عوامل تنشی در دیوار ایجاد نمی گردد و لذا زمینه بروز ترک ها در دیوار از بین می رود. فاصله بالاي دیوار تا سقف باید در حدي باشد كه تیر بتواند آزادانه خیز داده و اتصالی با دیوار پیدا ننماید . نبشی ها به ترتیب ابتدا در یک سمت اجرا و پا از دیوار چینی و قرار گیري بالاترین بلوک دیوار، نبشی دوم متصل می گردد . در شکل زیر حالت اجراي دیوار پیرامونی نمایش داده شده است.

اتصال با بست ارتجاعي(رادیکالی)

اتصال به وال‌پست ها

مطابق بند 1-4-3 آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله اجزاي غیر سازه اي و تکیه گاه‌هاي آنها باید به گونةاي به سازه مهار شوند كه بتوانند نیروهاي جزء غیر سازه اي را به سازه منتقل كنند و تغییر شکل هاي ایجاد شده در آنها را پذیرا باشند. مسیر انتقال بار در این اجزا باید داراي مقاومت و سختی كافی بوده و محل اتصال به سازه توانایی تحمل اثر موضعی بارها را داشته باشد. استفاده از اتصالات جوشی یا پیچی و نظایر آنها مجاز است ولی نباید از مقاومت اصطکاكی ناشی از بارهاي ثقلی استفاده شود. بر اساس این بند پانلهاي دیوار از نوع AAC با توجه به بارهاي وارده و شرایط لبه هاي پانل در بالا (زیر سقف) و دو لبه قائم دو طرف پانل و شرایط مرزي زیر(روي كف) كنترل شوند و بر این اساس طول قابل مهار پانل محاسبه شود. گرچه مطابق ضوابط موجود براي دیوارهاي غیر سازه اي می توان تا طولی معادل 40 برابر ضخامت را مابین تکیه گاههاي قائم در نظر گرفت.

فواصل وال‌پست ها را می‌توان بر پایه محاسبه ظرفیت خمشی پانل دیوار با فرض شرایط تکیه گاهی لبه ها و با اعمال بار وارد بر دیوار تعیین نمود. باید توجه نمود در تعریف شرایط تکیه گاهی جزییات ارایه شده در فصل اتصالات با شرایط مفصلی باید مدل شود و چنانچه دیوار به زیر سقف و یا اعضاي قائم مثل ستون و یا دیوار اتصالی ندارد باید با شرایط آزاد مدل گردد.  اجراي وال پست شامل مراحل زیر است :

-ابتدا محل ورقهاي اتصال به كف و سقف را مطابق با محل پیش بینی شده در نقشه ها مشخص میكنیم.

-پس از نصب ورقهاي اتصال، وال‌پست فلزي را به ورق پایینی و ورق بالایی جوش میدهیم.

-در یک طرف، بلوک را به صورت كامل و در طرف دیگر جاي وال‌پست را از داخل بلوک توسط اره ایجاد میكنیم.

-پس از قرار گیري بلوکها توسط بست ارتجاعی بلوک ها در هر دو یا سه ردیف به وال پست متصل میگردند.

-باید توجه داشت كه فاصله ي زیاد یا حفره بزرگی در محل اتصال باقی نماند.

اجراي نعل درگاه و نصب پنجره

در شرایطی كه دیوارهاي AAC پیرامونی شامل درب یا پنجره باشنددر مرحله اول باید نغل درگاه نصب شود و در مرحله بعدی میبایست طبق جزییات اجرایی که در زیر آورده شده باید اجرا شود. براي بازشوهاي بزرگتر از5/2 متر،  مطابق با آئین‌نامه 2800 نیاز به اجراي كلاف افقی و قائم در كنار بازشو می‌باشد.

جزئيات اجرا نما

اجراي نماهاي ساختمانی در دو قالب نماهاي پردهاي (wall Curtain)هاو نماهاي دیوارهاي مرسوم است. در این بخش به معرفی جزئیات مرتبط با اجراي نماهاي سنگی، آجري، سیمانی و سرامیکی بر روي دیوارهاي ساخته شده از بلوکهاي AAC كه قابلیت اجرا در قالب نماهاي دیواره اي(wall Veneer) را دارند پرداخته می‌شود. ضمنا،ً اجراي نماهاي پرده‌اي بر روي این دیوارها می‌بایست با رعایت موارد مندرج در نشریه 714 سازمان مدیریت و مركز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازي با عنوان " دستورالعمل طراحی سازهاي و الزامات و ضوابط عملکردي و اجرایی نماي خارجی ساختمانها" صورت پذیرد.

اجراي نماي سنگي

سیستم نماي سنگی، داراي پنج بخش اصلی مرتبط به هم است كه در هنگام طراحی سیستم پوشش باید مد نظر قرار گیرد

1.قطعات یا پانل‌هاي سنگی كه پوشش نما

2.مهار، كه پوشش نما را به پشتبند متصل می‌كند

3.قاب‌هاي فرعی، كه زمانیكه مهار مستقیما به ساختمان متصل نیست، به صورت واسط، نما را به سازه ساختمان متصل میكند

4.درزهاي بین قطعات یا پانل‌هاي سنگی

5.دیوار پشتیبان یا سازه اصلی ساختمان (بسته به نوع سیستم نما)كه بارهاي وارده به سنگ توسط مهارها یا چسباننده‌ها به آن انتقال داده می‌شود.

جزئیات مهار در نماي سنگی مهار شده

روشهاي متفاوتی براي اجراي مهار در نماي سنگی مهارشده وجود دارد. این جزئیات را میتوان با رویکردهاي زیر اجرا كرد

روشهاي نصب مستقیم، كه در آن هر یک از سنگهاي نما جهت تحمل بارهاي ثقلی و جانبی به صورت مستقیم به دیوار پشتیبان متصل میشود

تركیب بستهاي مهاري بار ثقلی و جانبی در یک بست

روش نصب قطعات سنگ نما به وسیله قطعات ناودانی شکل عمودي جزئیات و ملاحظات اجرایی مرتبط با هر یک از روشهاي مذكور به طور كامل در نشریه 714 سازمان مدیریت ارائه شده است.

اجراي نماي آجري

نماهاي آجري شامل دیوار آجري یک لایه، با ضخامت حداكثر 10 سانتی متر، می‌باشند. دیوار پشتیبان كه نماي آجري بر روي آن نصب میشود ممکن است باربر یا غیر باربر باشد. در ساختمانهاي حداكثر تا سه طبقه(10 متر)دیوارهاي پشتیبان میتواند باربر باشد در غیر این حالت دیوار پشتیبان غیرباربر است. نمایی از دیوارهاي پشتیبان از نوع بتن مسلح یا AAC

نماهاي مهار شده

در این شرایط، واحدهاي بنایی مورد استفاده باید حداقل 67 میلیمتر ضخامت داشته باشد . تکیه گاه ثقلی در این نما باید به نحوي انتخاب شود که وزن نماي بنایی مهار شده به شالوده بتنی منتقل شود. کنترل خیز قطعات مهار در برابر بارهاي ثقلی ضروري است. در نماهاي بنایی که به پشت بندهاي بتنی متصل می شوند، اتصال نما به نگهدارنده هاي بتنی باید به وسیله مهارهاي قابل تنظیم انجام شود . حداکثر فاصله سطح داخلی نما و سطح خارجی نگهدارنده بتنی باید 115 میلیمتر باشد. حداقل فاصله 25 میلیمتر براي فضاي هوا باید در نظر گرفته شود.

نماي چسبانده شده

الف: بارها از نما به دیوار پشتیبان به وسیله اتصالات مکانیکی مناسب انتقال یابد

ب: خمش خارج از صفحه براي جلوگیري از جدایی نما از دیوار پشتیبان باید محدود شود

از جمله الزامات این نما میتوان به موارد زیر اشاره کرد

-ابعاد، ضخامت هر یک از واحدهاي بنایی نماي چسبانده شده نباید بیشتر از 65 میلیمتر و هر کدام از ابعاد آن نباید نباید بیشتر از           900 میلی متر و مساحت آن نباید بیشتر از 45/0 متر مربع و وزن آن در واحد سطح نباید بیشتر از 700 نیوتن بر متر مربع باشد.

-ابعاد دیوار، ارتفاع، طول و مســاحت نماهاي چســبیده به جز در مواردي که نیاز به کنترل تنشهاي بین نما و دیوار پشتیبان آن میباشد داراي محدودیت نمی‌باشند.

-دیوار پشتیبان باید سطحی پیوسته، مقاوم در برابر رطوبت براي چسباندن نما ایجاد نماید. پیش از نصب نما، یک لایه ملات سیمان پرتلند بر روي سطح دیوار پشتیبان اعمال میشود.

اتصالات براي تحمل بار جانبی

مهار نما به کمک بلوک AAC

اجرای نمای سیمانی بر روی بلوک AAC

دیوارهاي با پایه AAC، لایه زیرین منا سبی براي نماي سیمانی محسوب می شود چراکه از صلبیت مطلوبی برخوردار اسـت. علاوه بر این، زبري و خلل و فرج مصـالح بنایی سـبب ایجاد اتصـال مناسـب بین نماي سـیمانی و دیوار پشـتیبان میشــود. بنابراین، براي اجراي نماي ســیمانی بر روي دیوارهاي AAC به توري فلزي نیازي نیســت. اتصــال بین نماي سیمانی و دیوار AAC به طور ذاتی قوي است چراکه هردو داراي مصالح سیمانی میباشند

-نماي سـیمانی اجرایی بر روي دیوار AAC معمولاً متشـکل از دو لایه (یک لایه پایه براي صـاف نمودن هر گونه حفره بر روي سطح دیوار و یک لایه نهایی) به ضخامت کلی 16 تا 19 میلیمتر است به منظور حفظ زبري طبیعی بلوك AAC، درزهاي ملات در دیوار بنایی ابزار زده نمی‌شود. به وضوح، سطح دیوار باید تمیز و عاري از نقص هایی باشد که اتصال بین نماي سیمانی و مصالح پشتیبان را با اختلال همراه سازد. با توجه به آنکه سطح بیرونی دیوارهاي AAC متخلخل میباشـند، ممکن اسـت آب را از مخلوط جذب نموده و آب کافی در نماي سـیمانی باقی نماند. بنابراین، سـطح دیوار باید قبل از اجراي لایه پایه خیسانده شود.

-در اجراي نماي سیمانی روي دیوارهاي AAC، درزهاي کنترل میتواند با فا صله بی شتري در نظر گرف ته شود. م ساحت باشد و سایر الزامات آن قابل استخراج بر 22/ مترمربع می پیشنهادي سطح نماي سیمانی بین درز کنترل در این حالت 5 اساس نشریه 714 است. تا جایی که ممکن است درزهاي کنترل و درزهاي انبساط در نماي سیمانی باید در موقعیت هاي یکســانی متناظر با درزهاي لایه زیرین قرار گیرند. درزهاي کنترل و ســایر زوارها با اســتفاده از میخهاي فولادي به دیوار متصل میشوند.