در صنعت ساختمان سازی از متریال‌های گوناگونی استفاده می‌شود. از جمله جدیدترین متریال‌های مدرن برای دیوارها بلوک سبک AAC یا همان بلوک هبلکس است. (توجه داشته باشید که هبلکس نام تجاری است و در بازار به این نوع بلوک‌ها هبلکس می‌گویند). بلوک AAC نوعی مصالح ساختمانی است که به شکل بلوک‌های مکعبی ساخته می‌شود. این بلوک جایگزین مناسبی برای بلوک‌های سیمانی و سفالی است.
در این مقاله از خشت سبز ما قصد داریم به مقایسه بلوک هبلکس با بلوک سفالی بپردازیم. با ما همراه باشید.
مقایسه بلوک هبلکس و سفال
بلوک‌های سفالی و بلوک هبلکس را می‌توان با توجه به فاکتورهای مختلفی با هم مقایسه کرد. ما تلاش کرده‌ایم با مقایسه و بررسی ویژگی‌های هریک از این مصالح به کاربران کمک کنیم تا انتخاب بهتری داشته باشند.
مقایسه قیمت بلوک هبلکس و بلوک سفالی
یکی از مهمترین چالش‌ها در زمان خرید مصالح ساختمانی قیمت آن‌ها است. قیمت بلوک‌های سفالی و هبلکس تا حدود زیادی به عرضه کننده آن بستگی دارد. ضمن این که موارد دیگری چون ابعاد، کیفیت تولید و برند سازنده نیز در تعیین قیمت بلوک هبلکس و سفال تأثیرگذار هستند. برای تأمین مصالح با کیفیت حتما باید تولیدکنندگان و توزیع کنندگان مشهور و معتبر را بشناسید.
با فرض بر این که کیفیت هر دو محصول مناسب باشد، بلوک‌هایی که ابعاد بزرگتری دارند و یا ضخامت آن‌ها بیشتر است معمولا قیمت بیشتری هم دارند. در مقایسه کلی بلوک‌های هبلکس نسبت به بلوک‌های سفالی قیمت بالاتری دارند و گزینه‌های گرانتری محسوب می‌شوند. البته نباید فراموش کنید که ویژگی‌های بلوک‌های ACC یا همان هبلکس نسبت به بلوک و آجرهای سفالی به مراتب قابل توجه‌تر است.
مزایا و معایب بلوک هبلکس و سفالی
دانستن مزایا و معایب هریک از انواع بلوک‌های هبلکس و سفالی مقایسه آن‌ها را دقیق‌تر کرده و در نهایت انتخاب بهتری به همراه دارد. بررسی مزایا و معایب بلوک سفالی و هبلکس به این شرح است:
معایب هبلکس
مهمترین معایبی که برای بلوک‌های هبلکس می‌توان برشمرد عبارتند از:
– وجود سیلیس به عنوان مواد اولیه ساخت هبلکس باعث می‌شود که هزینه تولید این مدل بلوک‌ها به مراتب بالاتر باشد.
– این بلوک‌ها، قدرت و مقاومت کافی برای استفاده در دیوارهای باربر را ندارند.
– فرآیند تولید و ساخت طولانی و پر هزینه‌ای دارد.
معایب بلوک سفالی
بلوک‌های سفالی نیز دارای معایبی است که می‌تواند نقاط ضعف این مدل بلوک‌ها به شمار رود. مهمترین معایب بلوک سفالی عبارتند از:
– وزن سنگین‌تری نسبت به هبلکس دارند.
– مقاومت حرارتی و صوتی بسیار پایینی دارند.
– برای ایجاد یک سطح صاف نازک کاری روی بلوک سفالی باید گچ و خاک بیشتری مصرف کرد.
– احتمال شکستن و پِرت بلوک‌های سفالی در زمان حمل و نقل و اجرا بالا است.
حال که با معایب این دو مدل بلوک آشنا شدیم باید اضافه کنیم، معایب بلوک‌های هبلکس روی عملکرد و کاربرد آن‌ها تأثیر منفی ندارند و در بسیاری از جهات نسبت به بلوک‌های سفالی برتری دارند. از طرف دیگر، بیشتر معایب بلوک‌های سفالی در هبلکس وجود ندارد و مواردی چون‌عدم نیاز به استفاده از گچ زیاد برای سفید کاری و کیفیت تولید و ضایعات کمتر بلوک‌های هبلکس را در مقایسه با مدل‌های سفالی به برتری نسبی می‌رساند.
مقایسه مقاومت در برابر رطوبت و آتش سوزی
بلوک هبلکس یا اتوکلاو شده دارای مقادیر زیادی سیلیس در ترکیبات خود است. سیلیس نقطه ذوب بالایی داشته و اشتعال‌پذیر نیست، به همین دلیل هبلکس در مقایسه با بلوک‌های سفالی مقاومت بسیار بیشتری در برابر آتش سوزی دارد. به این ترتیب سازه‌هایی که با هبلکس ساخته می‌شوند ایمنی بیشتر داشته و خسارات احتمالی آن‌ها در برابر آتش سوزی کمتر است.
در حالت کلی ضریب مقاومتی بلوک‌های سبک هبلکس در برابر آتش بسته به درصد سیلیس آن بین 4 تا 6 ساعت است؛ در حالی که این مقدار برای بلوک سفالی نهایتاً به 2 ساعت می‌رسد.
بلوک‌های هبلکس دارای مقادیر متفاوت آهک در ترکیبات خود هستند. وجود آهک مانع از انتقال رطوبت و آب می‌شود. به همین دلیل در مناطق مرطوب و پربارش استفاده از بلوک‌های هبلکس ارجحیت دارد. از سوی دیگر بلوک‌های سفالی فاقد آهک هستند و آب و رطوبت به راحتی از آن‌ها عبور می‌کند. به این ترتیب بلوک‌های AAC در مقایسه با بلوک‌های سفالی عایق خوبی هم در برابر رطوبت و هم در برابر آتش سوزی به شمار می‌روند. همچنین وجود آهک در بلوک هبلکس از لانه گزینی حشرات موذی جلوگیری می‌کند
مقایسه هبلکس و سفال از نظر ضایعات در زمان ساخت و ساز
از جمله مهمترین فاکتورهای مقایسه در انتخاب مصالح ضایعات آن‌ها یا اصطلاحاً پرتی مصالح در زمان ساخت و ساز است. منظور از ضایعات یا پرتی، قسمتی از مصالح است که دیگر قابل استفاده نیستند. بلوک‌های هبلکس قابلیت برش دارند و می‌توان آن‌ها را در ابعاد مختلفی برش زد و بنابراین پرتی یا ضایعات کمتری دارند.
معمولا بیشترین پرتی مصالح مربوط به کناره‌ها و اطراف درب و پنجره ها، انتهای رج دیوار چینی و ستون است. نکته مهم در مورد بلوک‌های سفالی آن است که این بلوک‌ها ابعاد مشخصی دارد و در نهایت تا یک سوم آن قابل استفاده خواهد بود. تمامی سفال‌های کمتر از این مقدار در دیوار چینی کاربردی ندارند و ضایعات محسوب می‌شوند.
به این ترتیب در زمان دیوار چینی با هبلکس می‌توان از همان ابتدا بلوک‌ها را مطابق با ابعاد مورد نیاز برش زد و ضایعات مصالح را به حداقل رساند. به ویژه در مورد پروژه‌هایی که تعداد درب و پنجره‌ها در آن‌ها زیاد است پرتی یا ضایعات مصالح اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. در این زمان استفاده از بلوک هبلکس انتخاب بهتری خواهد بود.
مقایسه میان هبلکس و بلوک سفالی از نظر مواد اولیه
مواد اولیه و ترکیبات ساخت مصالح نقش مهمی در کیفیت آن‌ها ایفا می‌کنند ضمن این که باعث ایجاد ویژگی‌های منحصر به فرد در محصول می‌شوند. در ساخت بلوک و آجرهای سفالی از خاک رس و آب استفاده می‌شود اما در ساخت بلوک‌های هبلکس از سیمان، سیلیس، آهک، پودر آلومینیوم و آب استفاده شده است. از نظر کیفیت می‌توان گفت که هبلکس از مواد اولیه بهتر جهت تامین ویژگی‌های منحصر به فردی که یک بلوک می‌تواند داشته باشد ساخته می‌شود، این ویژگی‌ها می‌توان به مقاومت حرارتی و صوتی آن اشاره کرد
مقایسه هبلکس و بلوک سفالی از نظر سرعت اجرا
همان طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم بلوک‌های سفالی در مقایسه با هبلکس وزن بیشتری دارند و در نتیجه جابه جایی و حمل و نقل آن‌ها سخت‌تر و هزینه برتر خواهد بود. همین مسائل باعث می‌شود که سرعت اجرای بلوک سفالی نیز کاهش یابد. کاهش سرعت اجرا پیامدهای دیگری چون افزایش دستمزد کارگران، حمل و نقل و… را در پی دارد. به این ترتیب انتخاب بلوک‌های هبلکس سرعت اجرا و در نهایت هزینه‌های مرتبط با آن را کاهش می‌دهد.
مقایسه هزینه پروژه‌ها با بلوک هبلکس و سفال
اگر فکر می‌کنید چون قیمت بلوک‌های هبلکس نسبت به سفال گران‌تر است پس هزینه‌های نهایی اجرا و دیوارچینی این مدل بلوک‌ها بیشتر است اشتباه می‌کنید. هزینه‌های دیوار چینی تا حدود زیادی به دیوارچینی، ملات و دستمزد کارگران بستگی دارد.
برای چیدن دیوار با بلوک هبلکس به نوعی چسب مخصوص نیاز است که در ضخامت حدود ۳ تا ۵ میلی متر به کار می‌رود. در چیدن دیوار با بلوک یا آجرهای سفالی به ملات سیمانی نیاز است که با ضخامت بیشتری روی سفال قرار می‌گیرد تا دیوار از مقاومت مناسبی برخوردار شود. بنابراین در نگاه کلی هزینه ملات بلوک‌های هبلکس به مراتب کمتر از بلوک‌های سفالی است.
نکته دیگر این که بلوک‌های اتوکلاو شده یا هوادار شده دارای ابعاد بزرگتری دارند و از نظر وزنی سبک‌تر هستند. همین مسئله باعث می‌شود که سرعت اجرای آن‌ها بیشتر بوده و دیوارچینی با آن‌ها نسبت به سفال کمتر باشد. هرچه زمان دیوارچینی کمتر باشد دستمزد کارگران نیز کاهش خواهد یافت. ضمن این که دیوارهای هبلکس نیازی به اندود گچ و خاک ندارند. یعنی اینکه فقط با یک لایه پلاستر گچ کرم‌بندی نموده و سفیدکاری انجام می‌شود البته این به شرط شاغولی کار کردن دیوار می‌باشد.
در نهایت می‌توان گفت که از نظر قیمت دیوار چینی و هزینه‌های مرتبط با اجرا نیز بلوک‌های هبلکس به صرفه‌تر از مدل‌های سفالی هستند.
مقایسه بلوک‌های هبلکس و سفالی در نازک کاری و هزینه‌های آن
مورد دیگری که در انتخاب این دو مصالح تأثیرگذار است هزینه‌های اجرا در نازک کاری است. در دیوارچینی سفالی قبل از شروع نازک کاری نیاز است که برای یکدست شدن بافت دیوار آن را ملات گچ و خاک پوشاند. این مرحله در کنار تحمیل هزینه‌های زیاد، مدت زمان اجرا را نیز افزایش می‌دهد.
در حالی که قبل از نازک کاری روی دیوار ساخته شده با هبلکس، نیازی به هیچ لایه گچ و خاکی نیست چرا که سطح بیرونی بلوک‌های هبلکس صاف و یکدست هستند. برای نصب کاشی و سرامیک یا سنگ نیز می‌توان از چسب مخصوص کاشی یا سرامیک که چسبندگی بیشتری نسبت به ملات سیمانی سنتی دارد استفاده کرد. به این ترتیب هرگونه نما یا نازک کاری در زمان بسیار کمتر و با حداقل ملات روی بلوک‌های هبلکس اجرا می‌شود.
از سوی دیگر استفاده از گچ مخصوص بلوک‌های اتوکلاو شده باعث می‌شود علاوه بر سرعت اجرای بالا، از ترک خوردن سطح گچ بعد از اجرا نیز جلوگیری شود. طبق این بررسی‌ها و مقایسه‌ها، بلوک‌های هبلکس برتری نسبتا بیشتری در مقایسه با بلوک‌های سفالی در نازک کاری دارند.
مقایسه بلوک سفالی و هبلکس از نظر عایق‌بندی
همان طور در بخش‌های قبلی اشاره کردیم بلوک‌های هبلکس از نظر مقاومت در برابر آتش سوزی، آب و رطوبت مقاومت خوبی دارند. از نظر آلودگی‌های صوتی و هدر رفت گرما و انرژی نیز بلوک هبلکس یک گزینه مقاوم و منحصر به فرد است. بنابراین می‌توان گفت که بلوک‌های هبلکس عایق مناسبی برای صدا و حرارت نیز به شمار می‌روند.
مقایسه بلوک هبلکس و سفالی از نظر سازگاری با محیط زیست
بلوک‌های هبلکس ضایعات و پرتی کمتری دارند و باعث می‌شود که نخاله‌های کمتری تولید شده و در نهایت به محیط زیست آسیب کمتری وارد شود. از این منظر نیز می‌توان بلوک هبلکس یا اتوکلاو شده را انتخاب بهتری دانست.
خلاصه‌ای از مقایسه کلی بلوک‌های هبلکس و سفالی
در این بخش به مقایسه‌ای کلی میان بلوک اتوکلاو، هبلکس یا هوادار شده با بلوک‌های سفالی می‌پردازیم:
– بلوک‌های هبلکس از نظر وزنی سبک‌تر از بلوک‌های سفالی هستند. وزن مخصوص یک متر مکعب بلوک هبلکس ۵۰۰ کیلوگرم و وزن مخصوص بلوک‌های سفالی حدود ۶۰۰ کیلوگرم است.
– مقاومت فشاری بلوک هبلکس در مقایسه با بلوک سفالی به مراتب بیشتر است و این مقاومت در بلوک هبلکس حدود ۳.۵ نیوتن در هر میلی متر مربع و در بلوک‌های سفالی حدود ۳ نیوتن در هر میلی متر مربع است.
– مقاومت و استحکام بلوک هبلکس بیشتر از بلوک یا آجرهای سفالی است.
– بلوک‌های هبلکس عایق مناسبی در برابر صدا و حرارت به شمار می‌روند. در حالی که بلوک‌های سفالی از این ویژگی برخوردار نیستند.
– قیمت بلوک هبلکس نسبت به بلوک سفالی بالاتر است و از مواد اولیه بهتر و با کیفیت‌تری تولید می‌شود.
– میزان مصرف ملات در دیوارچینی با بلوک هبلکس تقریبا یک دهم بلوک‌های سفالی است و به این ترتیب قیمت تمام شده کمتری دارند.
جمع‌بندی
انتخاب مصالح مناسب نقش بسیار مهمی در کیفیت و استحکام سازه‌ها و همچنین هزینه‌های اجرای پروژه دارد. از آنجایی که بلوک‌های سفالی و هبلکس دو انتخاب بسیار رایج در پروژه‌های ساختمانی هستند، در این مقاله به مقایسه میان این دو مدل بلوک از مناظر مختلف پرداختیم.
بررسی‌ها از مناظر گوناگون در این مقاله نشان می‌دهد که بلوک اتوکلاو شده یا همان هبلکس گزینه بسیار مناسبی برای پروژه‌های ساخت و ساز به شمار می‌رود. این نوع بلوک‌ها می‌تواند سازه‌ها را در برابر آتش سوزی و زلزله مقاوم‌تر سازد، ضمن این که سرعت اجرا و همچنین میزان ملات به کار رفته در اجرای آن می‌تواند هزینه‌های اجرا را به شکل قابل توجهی کاهش دهد.
اگرچه قیمت بلوک هبلکس در مقایسه با بلوک‌های سفالی بیشتر است اما در نهایت بلوک هبلکس با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد گزینه بهتری برای ساخت و ساز به شمار می‌رود و هزینه‌های اجرایی نیز در آن به مراتب کمتر از بلوک سفالی هستند. نکته مهم درباره خرید بلوک هبلکس خرید و تهیه آن از منابع معتبر و تولیدکنندگان خوش نام در بازار است.