معرفی بلوک هبلکس؛ هر آنچه لازم است درباره هبلکس بدانید

بلوک هبلکس (Hebelex یا Heblex) که به آن بلوک AAC و یا بلوک سبک اتوکلاو شده نیز گفته می‌شود، یک نوع بلوک بتنی سبک است. که در صنعت ساختمان‌سازی مدرن جایگاه ویژه‌ای دارد و امروزه از مصالح بسیار پرطرفدار و مقرون به صرفه در ساخت و ساز محسوب می‌شود.

این بلوک سبک که در دنیا به نام بلوک AAC شهرت دارد، از عبارت Autoclave Aerated Concrete برگرفته شده که به معنای بلوک سبک بتنی هوادار اتوکلاو شده یا بتن هوادار اتوکلاوی است.

این بتن دارای تخلخل بوده و یا سطح ناپیوسته دارد و برای ساخت آن از ترکیبی از سیمان، آهک، سیلیس، گچ، پودر آلومینیوم و آب استفاده شده است.

در حال حاضر از بلوک­‌های هبلکس در ساختمان سازی و دیوارچینی استفاده‌های فراوانی به عمل می‌آید. به همین دلیل در این مقاله از مجله خشت سبز، به معرفی کامل و جامع این محصول خواهیم پرداخت و هر آنچه درباره بلوک هبلکس لازم است بدانید را مرور و بررسی خواهیم کرد. پس اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما همراه باشید.

بلوک هبلکس چیست؟

بلوک هبلکس به یک نوع بلوک ساختمانی پرکاربرد گفته می‌شود. در ساختار این محصول از مقدار زیادی هوا استفاده شده و به همین دلیل وزن سبکی دارد.

فرایند ساخت بلوک­های هبلکس و یا بلوک AAC نسبت به دیگر بلوک‌های ساختمانی متفاوت است. چرا که در حالت معمول این محصولات را با کمک دستگاه‌هایی به نام اتوکلاو می‌سازند و آن‌ها را تحت فشار و دمای بالایی قرار می‌دهند.

بلوک سبک اتوکلاو شده از مقاومت بسیار بالایی برخوردار شده و به علت داشتن خواص و ویژگی‌های منحصر به فرد در ساختمان‌های تجاری و مسکونی موارد استفاده فراوانی دارد.

این نوع بلوک‌ها علاوه بر برخورداری از وزن سبک، ساختار بازیافت پذیری هم داشته و به دلیل عایق بودن در برابر دما و حرارت، رطوبت، صوت و آتشپادی، محبوب و پرطرفدار هستند. یکی دیگر از مهمترین ویژگی‌های بلوک­های هبلکس مقاومت بسیار بالا در برابر زلزله است.

تاریخچه بلوک AAC

اختراع بلوک سبک اتوکلاو شده (AAC) به سال ۱۹۲۴ میلادی و دکتر اکسل اریکسون، معمار و استاد سوئدی، نسبت داده می‌شود.

دکتر اریکسون در حین انجام تحقیقات خود بر روی بتن، به دنبال راهی برای تولید ماده‌ای سبک‌تر و عایق‌تر بود. او با مخلوط کردن ماسه، آهک، سیمان و پودر آلومینیوم و سپس قرار دادن این مخلوط در معرض بخار آب تحت فشار بالا، موفق به تولید بلوکی شد که دارای ویژگی‌های مورد نظر او بود.

در حدود سال 1943 میلادی یک پیمانکار ساختمانی آلمانی به نام جوزف هبل، روش تولید بلوک AAC را مکانیزه کرد. او همچنین با افزودن آرماتور، مقاومت بلوک تولید شده را افزایش داد. بلوکی که از طریق این فرآیند، تولید می‌شد، بسیار سبک و مقاوم بود و موجب علاقمندی بسیاری از مهندسان معمار و مجریان ساختمانی به آن شد. افزایش شهرت بلوک‌های تولید شده توسط هبل، باعث شد بسیاری از فعالان بخش ساختمان، بلوک AAC را با نام هبلکس بشناسند.

بلوک‌های هبلکس به سرعت در سراسر اروپا محبوبیت پیدا کردند و در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ به آمریکای شمالی نیز راه یافتند. افزایش علاقمندی به این بلوک و افزایش تقاضا برای استفاده از آن، باعث شد که تا سال ۱۹۹۸ میلادی، ۱۵۰ واحد تولیدی با ظرفیت ۵۰ میلیون متر مکعب در سراسر دنیا احداث شود.

برندهای Ytong، HEBEL، Siporex، H+H Celcon و Solbet از مشهورترین برندهای تولید کننده بلوک AAC در سطح جهان هستند.

تاریخچه بلوک هبلکس (AAC) در ایران

فناوری نوین بتن سبک اتوکلاو شده (AAC) یا همان بلوک هبلکس در دهه 50 شمسی، با ورود دو شرکت پیشرو ایرانی به نام‌های شرکت فرآسا (فرآورده های ساختمانی) در آبیک و شرکت بنای سبک در ورامین به صنعت ساختمان‌سازی کشور معرفی شد. این دو شرکت به ترتیب توسط مرحوم حسن هاشمی و مرحوم علی اکبر بجستانی مقدم، با هدف ارتقاء کیفیت و بهره‌وری در صنعت ساخت و ساز و تولید این محصول نوآورانه تأسیس شده بودند.

همزمان با ورود این فناوری به ایران، موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز با تدوین استانداردهای دقیق و جامع، زیرساخت‌های لازم برای تولید و کنترل کیفیت محصولات AAC را فراهم آورد. همچنین، قرارداد خرید تجهیزات و احداث دو کارخانه بزرگ در شهرهای مشهد و شیراز با یک شرکت سوئدی منعقد شد. اما با وقوع انقلاب اسلامی، اجرای این پروژه‌ها متوقف گردید و صنعت AAC در ایران با رکودی طولانی مواجه شد.

دلایل اصلی این رکود را می‌توان در نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه بالا، پیچیدگی تکنولوژی تولید AAC و عدم اولویت‌بندی دولت به موضوع صرفه‌جویی انرژی در سال‌های پس از انقلاب جستجو کرد. با این حال، با تغییر رویکرد دولت و تأکید بر کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها، صنعت AAC مجدداً احیا شد و از سال 1387 شاهد رشد چشمگیر تعداد کارخانه‌های تولید بلوک AAC (هبلکس) در سراسر کشور بودیم.

یکی از این کارخانجات، کارخانه بلوک سبک اردکان (متعلق به گروه کارخانجات شیشه اردکان) است که محصولات خود را با نام تجاری اردکان هبلکس به بازار عرضه می‌کند. این شرکت با تولید روزانه 2000 متر مکعب بلوک AAC، بزرگترین کارخانه تولید بلوک هبلکس در ایران و خاورمیانه محسوب می‌شود.

مزایا و معایب بلوک هبلکس

در این بخش با مهمترین مزیت‌ها و معایب بلوک‌های AAC آشنا خواهید شد.

مزایای بلوک هبلکس

بلوک هبلکس مزایای فراوانی دارد، از جمله:

وزن سبک

همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد یکی از مهمترین ویژگی‌های بلوک هبلکس وزن سبک آن است که می‌توان این ویژگی را مزیت اصلی و منحصر به فرد این نوع مصالح ساختمانی به شمار آورد. وزن سبک این محصولات به دلیل برخورداری از ساختار متخلخل است که کمک کرده تا جرم کمتری پیدا کنند.

برخورداری از این ویژگی باعث شده تا این متریال‌ها مقاومت بسیار بالایی در برابر آسیب‌هایی از قبیل زلزله پیدا کنند و یا فرایند جابجایی آن‌ها ساده‌تر باشد. افرادی که تمایل داشته باشند بار مرده ساختمان‌های مورد نظر خود را کاهش دهند از این محصولات استفاده می‌کنند.

مقاومت بسیار بالا

یکی از مهمترین ویژگی‌های بلوک هبلکس، مقاومت بسیار بالای آن در برابر حرارت است. چرا که ترکیبات ویژه‌ای داشته و نحوه پخت و متخلخل سازی آن هم کمک کرده تا مقاومت بالاتری در برابر این عوامل داشته باشد.

مقاومت بالا در برابر حرارت و یا آتش باعث شده تا بلوک هبلکس در کاهش مصرف انرژی نیز نقش موثر داشته باشد. این محصول در برابر زلزله نیز مقاوم است. توجه به این ویژگی به خصوص در مناطقی که امکان زلزله وجود دارد بسیار مهم است. چراکه با وقوع زلزله خرابی‌های بسیار زیادی اتفاق می‌افتد.

پس بهتر است از همین ابتدای کار به این موضوع فکر کرده و مصالحی را برای ساخت و ساز انتخاب کنید که بتوانند در برابر زلزله از خود مقاومت نشان دهند. بلوک‌های هبلکس در برابر آسیب‌هایی از قبیل یخ‌زدگی نیز مقاومت بالایی دارند. به همین دلیل توانسته‌اند جایگزین بسیاری از مصالح ساختمانی شوند.

کمک به اجرای ساده تاسیسات ساختمانی

بسیاری از ساختمان سازان با مشکلی به نام مشخص کردن جایگاه مناسب برای تاسیسات ساختمانی مانند سیستم برق و یا لوله کشی مواجه هستند. این افراد باید برای عبور اجزای این سیستم‌ها یک فضای مناسب به وجود آورند. بسیاری از مصالح ساختمانی برای اجرای این تاسیسات معماران را با دشواری‌هایی روبرو می‌کنند.

این معضل با استفاده بلوکی به نام هبلکس مرتفع شده است. چراکه این متریال‌ها را می‌توانند با کمک اره برش داده و شکل ساختاری‌شان را تغییر دهند. سپس امکان عبور اجزای سیستم‌ها و تاسیسات را فراهم سازند.

امکان سوراخ کاری و برش کاری و بازیافت

یکی از مهمترین مزایایی که باعث شده بسیاری از ساختمان سازان بلوک هبلکس را برای دیوار چینی و یا کاربرد در سقف انتخاب و خریداری کنند امکان سوراخ کاری، قابلیت میخ‌زنی و برشکاری آن‌ها است.

وجود این ویژگی‌ها کمک می‌کند تا معماران بتوانند این محصولات را در ابعاد و اندازه‌های متنوع مورد استفاده قرار دهند. قابلیت بازیافت این محصولات نیز این امکان را به مجریان می‌دهد تا بتوانند از قطعات خورد و شکسته شده در فضاهایی مانند شیب بندی بام به جای پوکه استفاده کنند.

عایق صوتی مناسب

در مباحث ساخت و ساز به عایق بودن مصالح ساختمانی اهمیت زیادی داده می‌شود و بهترین متریال‌ها برای ساخت و ساز، آن‌هایی هستند که عایق مناسب‌تری برای سر و صدا محسوب می‌شوند. وجود این ویژگی، هم برای مالکین یک ساختمان اهمیت دارد و هم برای سازندگان و ساکنین یک مجتمع مهم است.

چراکه بیشتر افراد در آپارتمان‌ها سکونت داشته و باید از سر و صدای محیط در امان باشند. بلوک هبلکس با برخورداری از این ویژگی یکی از بهترین متریال‌هایی است که می‌توانید برای ساخت و ساز ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری و…. مورد استفاده قرار دهید.

حمل و نقل آسان

بلوک هبلکس را می‌توانند در سایزها و ابعاد مختلفی تولید کنند. تنوع سایز و ابعاد و از سوی دیگر بزرگ‌تر بودن این نوع مصالح نسبت به بلوک‌های سنتی کمک می‌کند تا حمل و نقل آسانی هم داشته باشند و یا با سرعت بالا بتوانند آن‌ها را به مکان‌های مختلف انتقال دهند. حتی می‌توانند برای جابجا کردن آن‌ها از بسته‌بندی‌های خاصی کمک بگیرند تا این فرایند را ساده‌تر گردانند.

کاهش هزینه‌ها

یکی از عواملی که سبب شده میزان خرید بلوک AAC و استفاده از آن در مصارف ساختمانی افزایش فراوانی پیدا کند کاهش هزینه‌های مصرفی شما است. همان‌طور که می‌دانید در مواقعی که می‌خواهند از بلوک‌های سنتی در فرایند ساخت و ساز کمک بگیرند باید از مصالح دیگری مانند گچ، ماسه و یا سیمان هم استفاده کنند.

در غیر این صورت نمی‌توانند بلوک‌ها را در کنار یکدیگر جای دهند. خرید این متریال‌ها نیز خود به خود افزایش هزینه‌های ساخت و ساز را به همراه خواهد داشت. در حالی که با خرید بلوک هبلکس نیازی به استفاده از متریال‌های دیگر مانند ماسه و گچ و سیمان نخواهید داشت.

امکان ساخت سفارشی

در حال حاضر تولید کنندگان انواع بلوک هبلکس را در قالب‌های بزرگی طراحی و تولید می‌کنند و سپس فرایندهای مربوط به برش کاری را بر روی آن‌ها به سرانجام می‌رسانند. پس شما می‌توانید این مصالح را بسته به مصارف مورد نظر خود در هر ابعاد و اندازه‌ای برش کاری کنید.

معایب بلوک هبلکس

بلوک هبلکس در کنار مزایای پرشمار، دارای معایب و محدودیت‌های مختصری است که توجه به آنها باعث بهره‌برداری بهتر و مؤثرتر این متریال پرطرفدار خواهد شد.

هزینه‌ اولیه بالاتر نسبت به مصالح سنتی

علیرغم مقرون به صرفه بودن بلوک‌های هبلکس و کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت و بهره‌وری در ساخت و ساز، هزینه اولیه تولید و خرید بلوک هبلکس در مقایسه با مصالح سنتی بالاتر است و این امر ممکن است در پروژه‌های با کمبود بودجه مواجه هستند، به عنوان عاملی محدود کننده تلقی شود.

باربر نبودن بلوک هبلکس

از آنجایی که بلوک AAC مقاومت فشاری پایین‌تر نسبت به بتن‌های معمولی دارد، در نتیجه نمی‌توان از آن به‌عنوان مصالح اصلی دیوار‌های باربر استفاده کرد و عمدتاً از این بلوک‌های سبک برای دیوارهای غیر باربر و جداکننده‌ مورد استفاده می‌کنند.

در صورت استفاده از بلوک هبلکس برای دیوارهای باربر باید ضخامت بلوک‌های هبلکس را در دیوارچینی افزایش داد، که این کار علاوه بر افزایش هزینه‌ها، باعث کاهش فضای مفید داخل ساختمان می‌شود.

جذب آب بالا در سطح اولیه بلوک هبلکس

یکی از ویژگی‌های بلوک هبلکس که ممکن است در نگاه اول نگرانی ایجاد کند، جذب بالای آب در سطح اولیه آن است. این موضوع به دلیل ساختار متخلخل و حفره‌دار بلوک AAC رخ می‌دهد. که در صورت عدم توجه کافی می‌تواند موجب بروز مشکلاتی مانند؛ کاهش مقاومت فشاری، تخریب ملات، رشد قارچ و کپک و … شود.

رعایت برخی نکات، از جمله؛ خیساندن اولیه بلوک‌ها، استفاده از ملات مناسب، عایق‌کاری مناسب و رعایت اصول و ضوابط اجرایی، می‌تواند باعث جلوگیری از مشکلات احتمالی شود.

عدم آشنایی کافی برخی سازندگان و استادکاران با اجرای صحیح دیوار هبلکس

یکی از چالش‌های اصلی در استفاده گسترده از بلوک هبلکس در صنعت ساختمان، عدم آشنایی کافی برخی از سازندگان و استادکاران با نحوه اجرای صحیح دیوار با این نوع بلوک است. این عدم آشنایی می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله؛ تفاوت هبلکس با مصالح سنتی، کمبود آموزش‌های تخصصی، عدم وفق‌پذیری با تغییرات در صنعت ساختمان و معرفی مصالح جدید و همچنین عادت به روش‌های سنتی ساخت و ساز و بی‌توجهی به روش‌ها و تکنیک‌های نوین باشد.

مراحل تولید بلوک هبلکس

در تولید بلوک‌های هبلکس، باید پودر آلومینیوم با سیمان، آهک و سیلیس به مقدار مشخص اضافه شده و در داخل بچینگ ترکیب و بصورت دوغاب داخل قالب تخلیه شود که به وسیله واکنش پودر آلومینیوم و آهک سبب آزاد سازی گاز هیدروژن و ایجاد حباب در بلوک ایجاد می‌شوند.

لازم به ذکر است که پیش از پر کردن قالب‌ها با دوغاب، باید آن‌ها را با گازوئیل و روغن (چرب) کنند تا از چسبیدگی کیک به قالب پیشگیری به عمل آید. قالب‌های مورد استفاده برای این کار چیزی در حدود 5.4 متر مکعب گنجایش دارند که حدود نیمی از حجم آن‌ها در این مرحله پر خواهد شد تا بعد از افزایش حجم کل ارتفاع قالب کیک به وجود آمده در بر بگیرد.

توجه شود حتماً پس از پشت سر گذاشتن مرحله قالب ریزی باید به سنجش کیفیت اقدام گردد. این کار توسط متخصصین انجام می‌شود و طی آن و در صورتی که در ترکیبات ماده، مشکلی وجود داشته باشد و یا اشکالی در درصد ترکیبات وجود داشته باشد، باید مراحل تخلیه دوغاب در قالب‌ها از ابتدا تکرار شود.

در صورت تایید کنترل کیفی در داخل گرمخانه در دمای 60 درجه و بعد از 3 الی 5 ساعت (با ایجاد حباب به وجود آمده و افزایش حجم) تبدیل به کیک سبز می‌گردد و از داخل گرمخانه به خط برش فرستاده می‌شود.

در خط برش به سایز دلخواه برش خورده و پس از آن از طریق واگن به داخل اتوکلاو منتقل می‌شود و عملیات پخت بر روی آن صورت می‌پذیرد.

این کار را به شکلی کاملاً یکنواخت با 11 بار فشار اتمسفر و دمای 200 درجه انجام می‌دهند و بعد از 10 الی 12 ساعت از طریق واگن ازاتوکلاو خارج و توسط دستگاه سپریتور به محل تسمه کشی و روی پالت‌ها منتقل می‌نمایند که پس از تسمه‌کشی به مدت حداقل 20 روز به دپو قرنطینه رفته و بعد از آن آماده شرینگ (بسته بندی نهایی) و ارسال می‌شود.

لازم به ذکر است که در همه ایستگاه‌های کاری خط تولید (سیلو‌های مواد اولیه، بچینگ، گرمخانه، خط برش، اتوکلاو، بسته بندی، بارگیری و ارسال) فرایند کنترل کیفیت و نمونه برداری انجام می‌گردد.

مشخصات فنی بلوک هبلکس

به طور خلاصه مشخصات فنی هبلکس به شرح زیر است :

• جرم بار خشک : 450 تا 550 کیلوگرم متر مکعب
• جمع شوندگی ناشی از خشک شدگی : 0.02 درصد
• انتقال حرارت : 0.11 تا 0.13 (w/m.k)
• عایق صوت : 45 تا 55 دسیبل

جدول کامل مشخصات فنی بلوک هبلکس

ردیف	مقدار	پارامتر	واحد
1	دانسیته	450-550	Kg/m^3
2	مقاومت فشاری	2.8-3.5	N/mm^2
3	مدول گسیختگی	0.6-0.75	N/mm^2
4	مدول ارتجاعی	1.4-1.8	KN/mm^2
5	هدایت حرارتی	0.09-0.11	W/mk
6	جذب حرارت	50-56	%
7	مقاومت در برابر سولفات	400-600	mg/lit
8	جمع شدگی ناشی از خشک شدن	0.010-0.013	%
9	تلرانس ابعاد	±3	mm

استاندارد بلوک هبلکس

تولید بلوک هبلکس (AAC) در کشور طبق استاندارد ملی ایران 8593 صورت می‌پذیرد و تمامی کارخانجات تولید بلوک سبک اتوکلاو شده ملزم به رعایت این استاندارد و همچنین استانداردهای زیر در فرآیند تولید و عرضه این محصول هستند:

• استاندارد ملی ایران ۸۵۹۲: برای تعیین جمع شدگی ناشی از خشک شدن بتن هوادار اتوکلاو شده AAC
• استاندارد ملی ایران ۸۵۹۴: برای تعیین جرم حجمی خشک بلوک هبلکس
• استاندارد ملی ایران 8595: برای تعیین ابعاد قطعات بلوک
• استاندارد ملی ایران ۸۵۹۶: برای تعیین مقاومت فشاری بلوک هبلکس
• استاندارد ملی ایران ۹۱۵۹: برای تعیین درصد رطوبت بلوک سبک هبلکس
• استاندارد ملی ایران 20346: برای تعیین مقاومت در برابر یخ زدن و آب شدن
• استاندارد اروپایی 11-772: برای تعیین ضریب جذب آب بتن هوادار اتوکلاوشده

ابعاد بلوک هبلکس

بلوک‌‌های هبلکس (AAC) در سایزهای مختلف توسط کارخانجات تولید می‌شوند، که با توجه به نیازهای پروژه‌ ساختمانی قابل انتخاب هستند. بلوک‌های هبلکس در بازار ایران، معمولاً با طول 60 سانتی‌متر، عرض 7.5 تا 30 سانتی‌متر و ارتفاع 20 تا 25 ‌سانتی‌متر به شرح جدول زیر تولید و عرضه می‌شوند:

طول بلوک هبلکس	ارتفاع بلوک هبلکس	عرض بلوک هبلکس
60	20	8
60	20	10
60	20	12
60	20	15
60	20	20
60	20	25
60	20	30
60	25	8
60	25	10
60	25	12
60	25	15
60	25	20
60	25	25
60	25	30

مقایسه بلوک هبلکس با سایر بلوک‌ها

در این بخش بلوک هبلکس (AAC) با بلوک‌های سنتی و مرسوم، مانند: آجر معمولی، بلوک سفالی، بلوک سیمانی و لیکا مورد مقایسه قرار گرفته است.

ردیف	آجر معمولی	تیغه سفالی	بلوک سیمانی	بلوک لیکا	بلوک هبلکس
دانسیته (کیلوگرم بر مترمربع)	1700-1800	650-700	700-755	700-900	450-550
ضریب هدایت حرارتی (دیوار 20 سانتی)	1.81	1.52	0.19	0.17	0.09
وزن دیوار داخلی با ضخامت 11 سانت (کیلوگرم بر مترمربع)	250	190	113	127	78
عایق صوتی (دیوار 15 سانتی)	-	-	48 دسی بل	46 دسی بل	45 دسی بل
مقاومت فشاری (مگا پاسکال)	10	3 تا 4	2	2	حداقل 2.5
مقاومت در برابر حریق برای یک دیوار 10 سانتی	2 ساعت	2 ساعت	3 ساعت	3 ساعت	4 ساعت
جمع شدگی	-	-	0.035%	0.065%	کمتر از 0.02%
سهولت کاربرد	متوسط	متوسط	متوسط	متوسط	زیاد

اجرای بلوک هبلکس

در این بخش، به بررسی مراحل و روش‌های اجرای بلوک‌ هبلکس پرداخته و نکات فنی و اجرایی مرتبط با استفاده بهینه از این مصالح نوین را مورد بحث قرار خواهیم داد. از آماده‌سازی سطح تا نصب و نازک‌کاری، هر مرحله از فرآیند ساخت و ساز با بلوک‌های هبلکس به دقت بررسی می‌شود تا مزایا و چالش‌های این روش ساختارمند به طور کامل شناخته و مدیریت شود.

مراحل اجرای دیوار هبلکس

1. حمل، تخلیه و نگهداری بلوک هبلکس

تخلیه بلوک‌های هبلکس باید با وسایلی مانند لیفتراک انجام شود. در صورت جدا شدن پالت‌ها از یکدیگر، احتمال آسیب دیدن گوشه‌های بلوک‌ها وجود دارد. بلوک‌ها باید روی سطحی صاف و بالاتر از زمین تخلیه و نگهداری شوند. اگر تخلیه روی سقف انجام می‌شود، بلوک‌ها باید نزدیک به ستون‌ها و دیوارها توزیع شوند. اگر پالت‌ها دارای پوشش هستند، باید یک روز قبل از استفاده، پوشش آنها برداشته شود تا بلوک‌ها بتوانند با محیط اطراف تبادل رطوبتی و حرارتی داشته باشند. در پایان روز کاری، سطح بلوک‌های باقی‌مانده باید با نایلون پوشانده شود. کیسه‌های ملات باید روی سطحی خشک و با حداقل فاصله 10 سانتیمتر از زمین قرار گیرند و در معرض بارندگی نباشند؛ همچنین، بیش از 8 کیسه را نمی‌توان روی هم قرار داد.

2. آماده‌سازی چسب هبلکس

نوع چسب بلوک AAC یا همان ملات مربوطه باید با استاندارد ملی ایران به شماره 706 مطابقت داشته باشد. این چسب باید طبق دستورالعمل مندرج روی بسته‌بندی، در یک ظرف پلاستیکی مناسب مانند سطل ریخته شده و با آب تمیز (آب شرب) مخلوط شود. توصیه می‌شود برای اختلاط از روش مکانیزه استفاده کنید و مخلوط کردن را تا حذف کامل هوا ادامه دهید. برای این کار می‌توان از همزنی که به دریل متصل می‌شود، استفاده کرده و با سرعت کم عمل اختلاط را تا رسیدن به نتیجه مطلوب انجام داد. لازم به ذکر است که عمر کارایی ملات‌ها مشخص و معمولاً بین 4 تا 5 ساعت است. بنابراین، در تهیه ملات باید دقت شود تا ملات اضافی تهیه نشود، زیرا پس از سفت شدن نمی‌توان به آن آب اضافه کرد و مجدداً از آن استفاده نمود.

3. نصب بلوک‌های ردیف اول

رج اول بلوک‌ها باید با دقت و تراز دقیق در یک راستا نصب شود. ابتدا امتدادهای اصلی و سپس تقاطع‌ها کار شود. در محل چیدن بلوک‌های دیوار، با استفاده از ملات ماسه سیمان سطحی صاف و تراز به ضخامت 1 تا 2.5 سانتیمتر ایجاد گردد. در دیوارهای همکف که کمتر از 30 سانتیمتر از سطح خاک فاصله دارند، قبل از اجرای ملات باید یک لایه عایق رطوبتی اجرا شود.

پس از نصب هر بلوک، سطح آن با برس تمیز شود و سپس چسب بلوک به سطح عمودی اعمال گردد. ضخامت چسب باید حداقل 2 میلی‌متر و حداکثر 3 میلی‌متر باشد. برای اجرای چسب از ماله یا کاردک دندانه‌دار استفاده کنید. بعد از نصب هر بلوک، تراز بودن آن چک شود و در صورت نیاز با ضربات آهسته چکش لاستیکی در مدت حداکثر 5 دقیقه اصلاح گردد.

برای جلوگیری از اثرات میان قابی در هنگام وقوع زلزله و اثرات انبساط و انقباض، دیوارها باید با فاصله حداقل یک سانتیمتر از ستون‌ها، تیرها و دیوارهای بتنی اجرا شده و با تسمه‌های فلزی انعطاف‌پذیر به فاصله حداکثر سه بلوک (عمودی و افقی) به سازه متصل شوند. برای این منظور، از نوارهای فلزی سوراخ‌دار یا بست بلوک هبلکس در محل اتصال دیوارهای فرعی، درزها و اتصال به ستون استفاده می‌شود.

فاصله و تعداد شاخک‌های اتصال با توجه به ارتفاع سازه و نظر طراح می‌بایست کنترل گردد. برای پر کردن فاصله‌ها می‌توان از مصالح انعطاف‌پذیر مانند پلی یورتان، پلاستوفوم یا گچ کشته استفاده نمود.

4. نصب بلوک‌ها در ردیف‌های بعدی

هنگام نصب بلوک‌های هبلکس، سطح آنها باید مرطوب باشد. برای اجرای بلوک‌های بعدی، سطوح عمودی و افقی باید با ماله دندانه‌دار چسب زده شوند و پیش از چسب زدن، سطح بلوک‌ها با برس تمیز گردد.

در زمان نصب، ابتدا لبه دور از محل اتصال بلوک گذاشته شود و سپس قسمت اتصال در محل خود قرار گیرد. از لغزاندن بلوک‌ها خودداری کرده و ملات‌های اضافی با کاردک تمیز شوند. کاردک باید به‌صورت 45 درجه نسبت به بلوک قرار گیرد و حرکت به‌گونه‌ای باشد که لبه تیز به سمت درز نباشد.

هم‌پوشانی بلوک‌ها باید حداقل 15 سانتیمتر باشد (حداقل فاصله درز قائم 15 سانتیمتر است) و این هم‌پوشانی برای هر رج باید ثابت باشد. در تقاطع زاویه‌دار دیوارها، سطح فارسی بر دو وجه خارجی قرار گیرد تا درز قائم روی هم نیفتد. برای اطمینان از شاقولی بودن دیوارها، تراز و امتداد هر بلوک پس از نصب کنترل شود.

دیوارهای فرعی با ضخامت کمتر از دیوار اصلی باید با فاصله حدود 1 سانتیمتر و با استفاده از نوارهای فولادی به فاصله یک متر به دیوار اصلی متصل شوند. اتصال دیوارهای فرعی L یا T شکل که هم ضخامت هستند، به‌صورت لاریز اجرا گردد.

5. پشت‌بند یا کلاف

اگر ارتفاع دیوار بیش از 3.5 متر باشد، باید از کلاف افقی متصل به اسکلت ساختمان استفاده کرد. همچنین، اگر طول دیوار بیشتر از 6 متر یا 40 برابر ضخامت دیوار باشد، باید از پشت‌بند یا کلاف قائم متصل به اسکلت ساختمان بهره برد. لبه‌های قائم و افقی تیغه‌ها نباید آزاد باشند.

6. برشکاری بلوک هبلکس

برشکاری را می‌توان با اره دستی، اره نواری و ابزارهای نجاری به ابعاد و شکل دلخواه انجام داد. در صورت استفاده از ابزارهای برقی برای برش، باید از ماسک و تجهیزات ایمنی استفاده شود.

7. سوراخ‌کاری بلوک هبلکس

سوراخ‌کاری باید با دستگاه برش دوار انجام شود. قطر سوراخ نباید از یک‌سوم عمق بلوک بیشتر باشد. برای سوراخ‌های بزرگ‌تر، اطراف آن‌ها باید با توری فلزی تقویت شود. اگر عمق شیار از یک‌سوم عمق بلوک بیشتر باشد، باید هر دو رج با دو میلگرد هشت با دو سر گونیا تقویت گردد.

8. اجرای تأسیسات

برای تعیین مسیر و نصب تأسیسات می‌توان شیارهای عمودی و سوراخ‌هایی در دیوارها ایجاد کرد. پس از نصب تأسیسات، مسیرها و سوراخ‌های اضافی باید با چسب ملات بلوک پر شوند.

9. لکه‌گیری سطح دیوار

برای ترمیم پریدگی‌ها و لکه‌گیری دیوار، می‌توان از چسب ملات بلوک استفاده کرد. پیش از اجرا، سطح مورد نظر باید با برس تمیز شود. سپس لکه‌گیری با استفاده از کاردک انجام گرفته و پس از آن، سطح با یک سوهان ریز یا سمباده صاف شده و آماده رنگ‌آمیزی می‌شود.

10. نصب در و پنجره

نصب در و پنجره مستقیماً بر روی بلوک ACC انجام می‌شود. برای قرارگیری چهارچوب‌های فلزی، بهتر است از ملات ماسه سیمان استفاده شود.

11. نازک‌کاری

با توجه به سطح صاف دیوارها، می‌توان از روش‌های مختلفی برای نازک‌کاری استفاده کرد، از جمله کاغذدیواری، لایه نازک گچ، پلاستر سیمان، سرامیک، پوشش‌های طرحدار آکریلیک، یا ملات آماده.

پیش از اجرای نازک‌کاری و نماسازی غیر خشک، سطح بلوک‌ها باید کاملاً تمیز و سپس مرطوب شوند. در محل‌های ناپیوستگی دیوارها (مانند گوشه‌ها و کنار بازشوها) می‌توان از مش‌های فایبرگلاس استفاده کرد. حداقل زمان عمل‌آوری پلاستر و سطوحی که با ملات ماسه سیمان اجرا شده‌اند، 3 روز است که در این مدت باید سطح دیوار مرطوب نگه داشته شود.

در محل اتصال مصالح مختلف در نما (مانند اتصال بلوک AAC با دیوار برشی بتن آرمه یا اسکلت بتنی و فلزی)، باید از رابیتس با جهت تسمه افقی استفاده شود. در ساختمان‌های صنعتی و پارکینگ‌ها، می‌توان بلوک‌های AAC را مستقیماً با رنگ آکریلیک رنگ‌آمیزی کرد.

ضوابط اجرایی بلوک هبلکس (AAC)

برای اجرای صحیح و اصولی بلوک هبلکس، توجه به ضوابط و دستورالعمل‌های زیر الزامی است:

1. نشریه 326 (امور نظام فنی و اجرایی سازمان برنامه و بودجه)

این نشریه با عنوان “دستورالعمل طراحی و اجرای دیوارهای ساخته شده از بلوک‌های بتن هوادار اتوکلاو شده (AAC)” به جزئیات اجرایی مرتبط با طراحی و ساخت دیوارها با بلوک هبلکس پرداخته است. از مهم‌ترین الزامات این نشریه:

• نحوه انتخاب و کیفیت مصالح
• استانداردهای مرتبط با مقاومت مکانیکی و پایداری دیوارها
• نحوه اجرای دیوارها از نظر تراز و ترازبندی
• الزامات مربوط به اتصالات بین دیوارها و سازه اصلی
• کنترل کیفیت و آزمایش‌های مورد نیاز در حین و پس از اجرا

2. نشریه 823 (مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی)

این نشریه نیز تحت عنوان “دستورالعمل طراحی و اجرای دیوارهای ساخته شده از بلوک‌های بتن هوادار اتوکلاو شده AAC” منتشر شده است و نکات مهم زیر را ارائه می‌دهد:

• روش‌های صحیح اجرای دیوارچینی با بلوک‌های AAC
• توجه به ضوابط و مقررات طراحی برای کنترل ترک‌خوردگی‌ها
• دستورالعمل‌های مربوط به اتصالات لرزه‌ای و غیر لرزه‌ای
• توجه به شرایط محیطی و آب‌وهوایی در اجرای دیوارها
• روش‌های صحیح ملات‌ریزی و استفاده از ملات‌های مناسب

3. پیوست ششم آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله (استاندارد 2800)

استاندارد 2800 به‌ویژه پیوست ششم آن، مرتبط با طراحی و اجرای انواع دیوارها در برابر زلزله، برای دیوارهای ساخته شده از بلوک هبلکس نیز الزامی است. این استاندارد موارد زیر را پوشش می‌دهد:

• الزامات لرزه‌ای دیوارها و نحوه رفتار آن‌ها در هنگام زلزله
• رعایت الزامات مربوط به پایداری دیوار در برابر نیروهای جانبی و برشی
• نحوه اجرای اتصالات دیوارهای هبلکس به سازه اصلی به‌طوری که مقاومت کافی در برابر زلزله را داشته باشند
• الزامات مربوط به اجرای میلگردها و تقویت‌کننده‌های افقی و عمودی در دیوارهای هبلکس

ملات بلوک هبلکس

ملات سنتی (ماسه و سیمان)

با توجه به اینکه بلوک‌های AAC از نوع بتن سبک بوده و همگونی کاملی با ملات ماسه و سیمان دارد می‌توان نسبت ترکیب را ۵ یا ۶ به یک تبدیل و در مصرف سیمان صرفه جویی بیشتری نمود. در مواردی که عایق‌بندی‌های مورد اجرا با آب و رطوبت سر و کاری نداشته باشد (مثل: دیوار اتاق خواب) می‌توان از ملات گچ و خاک (به لحاظ صرفه حویی اقتصادی) نیز استفاده نمود.

ملات مخصوص (چسب بلوک هبلکس)

علیرغم امکان استفاده از ملات سنتی برای چیدن دیوارها و چسباندن بلوک‌های سبک AAC، استفاده از ملات مخصوص، مزیت و ارجحیت بسیار زیادی دارد.

استفاده از چسب بلوک AAC مهم‌ترین عامل در اجرای صحیح و مقاوم بلوک‌ها بوده و پس از اجرا، دیواری صاف جهت کاشی کاری یا اندودکاری فراهم می‌کند.

چسب بلوک هبلکس از انواع ملات خشک آماده است که بر اساس الزامات استاندارد ملی ایران و استانداردهای روز دنیا طراحی و تولید شده است. این محصول دارای پایه سیمانی بوده و حاوی مواد پلیمری، جهت افزایش چسبندگی و کارایی است. از دیگر مزیت‌های این چسب، می‌توان به استحکام و مقاومت بالا در برابر ضربه، کاهش بار مرده ساختمان، انعطاف پذیری و مقاومت در برابر شرایط محیطی و رطوبت اشاره کرد.

قیمت و خرید بلوک هبلکس

با توجه به استقبال و گسترش استفاده از بلوک‌های سبک اتوکلاو شده (AAC) یا همان هبلکس در صنعت ساختمان‌سازی، انتخاب صحیح این محصول نیازمند توجه به برخی نکات کلیدی است.

عوامل موثر بر قیمت هبلکس

قیمت آجرهای هبلکس تحت تأثیر عواملی همچون ابعاد، ضخامت، برند تولیدکننده و منطقه جغرافیایی متفاوت است. با این حال، با توجه به مزایای بلندمدت این محصول، مانند کاهش هزینه‌های انرژی و افزایش عمر مفید ساختمان، سرمایه‌گذاری بر روی آن، به ویژه در بلندمدت، بسیار مقرون به صرفه است.

راهنمای خرید هبلکس

برای انتخاب بهترین نوع آجر هبلکس، لازم است ابتدا نیازهای پروژه خود را به دقت بررسی کرده و سپس با توجه به ابعاد و مشخصات فنی مورد نیاز، اقدام به خرید نمایید. همچنین، توصیه می‌شود قبل از خرید، از چندین تأمین‌کننده مختلف قیمت دریافت کرده و ضمن مقایسه کیفیت محصولات، بهترین گزینه را انتخاب نمایید.

هنگام خرید بلوک هبلکس به این موارد دقت کنید:

1. اعتبار و سابقه تولید کننده: به منظور اطمینان از کیفیت و دوام محصول، بلوک هبلکس را از تولیدکنندگان و برندهای معتبر و باسابقه خریداری کنید.
2. بررسی گواهینامه استاندارد و تاییدیه فنی: هنگام خرید بلوک هبلکس، گواهینامه استاندارد ملی ایران و همچنین گواهینامه فنی بلوک هبلکس (صادر شده از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی) محصول را بررسی نمایید.
3. بررسی مشخصات فنی محصول: مشخصات فنی بلوک هبلکس را با استانداردهای موجود مقایسه کنید و از تطابق آنها اطمینان حاصل نمایید.
4. مشاوره با مهندسین ناظر: مهندسین ناظر ساختمان، به عنوان متخصصان حوزه ساخت و ساز، می‌توانند شما را در انتخاب مصالح ساختمانی استاندارد و مناسب با پروژه شما راهنمایی کنند
5. خرید از مراکز معتبر: سعی کنید بلوک هبلکس را از مراکزی خریداری کنید که نمایندگی رسمی و معتبر کارخانجات مطرح و خوشنام کشور هستند و به کیفیت و خدمات پس از فروش محصولات خود اهمیت می‌دهند.

 

جمع‌بندی

در این مقاله ضمن آشنایی کامل با بلوک هبلکس (AAC)، با مزایا و معایب این مصالح پرطرفدار آشنا شدید. همچنین انواع بلوک هبلکس هم از نظر سایز و هم قیمتی مورد بررسی قرار گرفتند. علاوه بر آن اطلاعاتی جامعی در رابطه با مراحل تولید هبلکس و همچنین چسب هبلکس و همچنین روش اجرای بلوک هبلکس کسب کردید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و خرید این محصول می‌توانید به صفحه خرید و قیمت بلوک هبلکس مراجعه فرمایید.

سوالات متداول